اقتصاد دانش بنیان

جامعه امروز از جهات بسیاری متفاوت است از جامعه گذشته. سرعت تغییر چنان زیاد است که نه‌تنها ما را از سده‌های قبل متمایز ساخته بلکه از دهه‌ها قبل و حتی سال‌های قبل هم فاصله گرفته‌ایم. همین دسترسی حیرت‌آور مردم به اطلاعات و اخبار باعث شده است که نسبتشان با حاکمیت تغییر کند و حضورشان در عرصه اجتماعی تاثیرگذارتر و چشمگیرتر باشد. خصوصا برای فرهنگسازی، امروز ابزار و ادواتی داریم که کار را آسان می‌کند و شرایط مناسبی فراهم می‌آورد. فرهنگسازی به یک اعتبار چیزی نیست جز تلاش آگاهانه و هدفمند برای تغییر چارچوب‌های تصمیم‌سازی.

شبکه‌های مجازی و دسترسی سریع و ارزان مردم به اینترنت و ماهواره، البته که خالی از خطر و آسیب نیست، مع‌ذلک مردم با بهره‌گیری از امکانات جدید و تکنولوژی‌های ارتباطی توانسته‌اند در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی مشارکتی فعالانه داشته باشند و مطالبات خود را مستمرا پیگیری کنند. این مشارکت مستمر و فعالانه روی نهادهای حاکمیتی نیز تاثیر مثبت گذاشته و انگیزه و انرژی آن‌ها را برای پیگیری موضوعات دوچندان کرده است. با کمک همین دنیای مجازی می‌شود گفتمان‌سازی کرد، اقشار مختلف را به میدان آورد و صدای مسئولان را به مردم رساند. در آزمون‌های سیاسی و اجتماعی، در این سال‌های اخیر، کاربران دنیای مجازی، سر جمع، سربلند بیرون آمدند و پروژه‌های مهمی را پیش بردند و به نتیجه رساندند. این توان فوق‌العاده اگر به دیگر عرصه‌های زندگی راه یابد، می‌تواند راه ما را برای رسیدن به اهداف عالیه کشور کوتاه کند. مثلا اگر بتوانیم در عرصه‌های اقتصادی و علمی گفتمان‌سازی کنیم، می‌توانیم با سرعت و سهولت بیشتری موانع را از سر راه برداریم و مشارکت عمومی را به بالاترین میزان خود برسانیم. به شکل سنتی سخت، بعضی جاها نشدنی و در خیلی از مواقع هزینه‌بر است که اقشار مختلف مردم را گرد هم جمع آوریم و ضرورت رو آوردن به اقتصاد دانش‌بنیان را تبیین و توجیه کنیم. مثال دست به نقدش همین تبلیغ و ترویج «ایران‌ساخت» است. اگر بخواهیم از راه و روش تبلیغات سنتی استفاده کنیم، سال‌ها طول می‌کشد تا نه عامه مردم، بلکه نخبگان را به این امر مهم فرا بخوانیم. اما اگر بتوانیم این بحث را به کمک مردم وارد رسانه‌های مجازی کنیم، ره صد ساله را یک شبه خواهیم پیمود و گفتمان ایران‌ساخت را فراگیر خواهیم کرد. نه‌تنها این ایران‌ساخت می‌تواند تبدیل به گفتمان شود، بلکه می‌تواند تبدیل به مطالبه عمومی و ملی شود و توسط اقشار مختلف، در سطوح مختلف پی گرفته شود. یک پله از این بالاتر، می‌تواند به گفت‌وگوهای جوانان راه یابد و زمینه‌های مشارکت دانش‌آموزان و دانشجویان را در ایران‌ساخت فراهم آورد. همان‌طوری که جلوتر گفتم بی‌تردید دنیای مجازی خالی از خطر و آسیب نیست. اما محسنات و ظرفیت‌های فوق‌العاده این دنیا به قدری زیاد است که نمی‌توانیم و نباید به آن بی‌اعتنایی کنیم، بلکه برعکس باید در آن حضوری فعالانه داشته باشیم و آن را در راه اهداف و آرمان‌های جامعه اسلامی‌مان به خدمت بگیریم.

در پایان با عنایت به مفهوم ایران‌ساخت اصول و مراحل فرهنگسازی را یاد‌آور می‌شود و امیدوارم مخاطبان نشریه روی آن تامل کنند و در نوشته‌ها و کارهای خود پی بگیرند.

الف- تولید محتوای خوب و مناسب

ب- سیاستگذاری تبلیغی و ترویجی و استفاده از زبان هنر و رسانه

ج- اعتمادسازی و جلب نظر مخاطب

پرویز کرمی؛ دبیر ستاد فرهنگسازی اقتصاد دانش بنیان